Op zaterdag 22 december 2018 zal er in het centrum van Coevorden een theaterspektakel georganiseerd worden over het ijzerkoekenoproer, dat in 1770 plaatsvond. “Dit nieuwe evenement zal worden neergezet als ‘hét kerstverhaal van Coevorden’, en het is dan ook de bedoeling dat het een jaarlijks terugkerend evenement wordt.” Aldus museumdirecteur Stefanie Ottens.

Tijdens de optocht, die start bij het Stedelijk Museum Coevorden, zullen er op diverse plekken in het centrum theateracts worden gehouden. Enthousiaste theatermakers Marion en Wim Maters van theaterbedrijf Maters en Roberti verzorgen die dag optredens op de Markt, bij de Nederlands Hervormde Kerk en het oude raadhuis, waar tegenwoordig De Winkeltjeswinkel in is gevestigd. De optocht eindigt op het marktplein bij Theater Hofpoort. “Marion en Wim Maters zijn bekend met Coevorden. Zo hebben ze ook diverse acts verzorgd tijdens ‘Coevorden 600 jaar stadsrechten’ en ter viering van de heropening van het stadshuis. Ze hebben in het verleden diverse historische verhalen getransformeerd naar indrukwekkende theateroptredens. Dus wat ons betreft zijn zij hét aangewezen theaterbedrijf om dit project op te pakken.” Zo stelt Stefanie Ottens.

De optocht is gratis toegankelijk voor iedereen en start om 14.00. Voorafgaand is er om 13.00 nog een feestelijke opening bij museum.

Het Stedelijk Museum Coevorden heeft in totaal bijna 15.000 euro subsidie ontvangen om het overkoepelende project over het ijzerkoekenoproer uit te voeren. Dankzij de financiële bijdrage van gemeente Coevorden, provincie Drenthe, Prins Bernhard Cultuurfonds en Compenta kan dit evenement worden gerealiseerd.

Optreden in Theater Hofpoort en overige activiteiten

Behalve de optocht is er aan het  einde van de middag en ‘s avonds een theatervoorstelling in Theater Hofpoort. Hiervoor kan men tickets reserveren via Theater Hofpoort. Deze voorstelling van Maters & Roberti is gebaseerd op de historische feiten van het ijzerkoekenoproer en wordt hét kerstverhaal van Coevorden. Daarnaast is er vanaf 1 september een tentoonstelling te bekijken over het oproer in het museum, wordt er een lesbrief gemaakt voor de basisscholen en zijn er in oktober diverse randactiviteiten zoals een lezing door Henk Nijkeuter van het Drents Archief en een stadswandeling onder begeleiding van een stadsgids. De komende maanden zal er meer informatie worden vrijgegeven over de exacte data en tijdstippen van al deze activiteiten.

Het ijzerkoekenoproer

Het verhaal van het ijzerkoekenoproer gaat over de volksopstand die ontstond naar aanleiding van het verbod op de rondgang met de ijzerkoeken. Dit verbod, dat op 22 december 1770 werd uitgevaardigd door de lokale bestuurders, bracht onrust bij de bevolking. Om oproer tegen te gaan werd een protestbijeenkomst verboden. Echter, dit verergerde alleen maar de zaken. De Coevordenaren kwamen op 29 december in opstand bij het raadhuis van Coevorden, aangevoerd door ijzerkoekbaksters. Bij dit raadhuis besloot de magistraat onder grote druk uiteindelijk om het verbod op de rondgang met de ijzerkoeken in te trekken.

Afb. Jan van Ravenswaay, lithografie van het IJzerkoekenoproer in Coevorden gedrukt door Hilmar Johannes Backer (1804-1845), Collectie TU Delft Library.